Taushet

Vi skulle ingen stad. Vi hadde all verdas tid. Eg skulle lese. Lese mykje i all den fritida eg fekk. Eg las mindre enn vanleg. Eg reagerte på andre måtar enn eg trudde. Det var vanskeleg å konsentrere seg. I den tida begynte eg på "Taushet", den sterke romanen til Shusaku Endo. Det tok tid og gjorde til tider vondt.

Vi er i 1660. Ein portugisisk jesuittprest har bestemt seg for å trasse alle åtvaringar og reise til Japan for å vere prest og misjonær for dei kristne der. Japan har stengt grensa for utlendingar. Dei kristne blir forfulgt og torturert på den mest spekulative måte. Men Sebatião Rodrigues er idealist og sterk i trua. Han er den rette til å hjelpe den undertrykte kristne minoriteten. Han kjenner seg mest som ein Jesus på veg for å hjelpe dei trengande.

Han greier å kome seg inn i landet og møter dei undertrykte. Med seg på lasset er Judas.

Frå å vere den overbeviste, blir han meir og meir tvilande. Kor er Gud i all denne ondskapen? Han ber. Han tryglar. Men Gud er taus.

Kyrie eleison. Herre, miskunn Deg. Med skjelvende lepper forsøkte han å presse bønnen frem, men ordene døde på tungen. Herre, jeg ber Deg, overgi meg ikke lenger. Overgi meg ikke lenger til uvissheten. Kan disse ordene kalles en bønn? Lenge hadde presten trodd at bønn var å lovprise Guds navn, men de ordene han talte nå, lignet mer forbannelser. En bitter latter vellet opp i ham. Ville verden gå like uanfektet videre den dagen de drepte ham? Ville sikadene synge videre og fluene fortsette sin dorske surring også etter at han var død? Ønsket han virkelig å lide en slik skjebne bare for å kunne kalles en troens forkjemper?

Presten får lagt ei bygd på skuldrene sine. Trør han på bilete av Jesus (fumie/tråkkebilete), så skal dei sleppe torturen. Fornektar han kristendommen skal dei overleve.
Vegen frå idealisten til den fortvilte og tvilande mannen vi møter undervegs, er sterk. Eg må mange gonger stoppe opp å tenkje på kva er så heilagt for meg at eg ikkje kan trø på det? Kva ville ein idealist i dag gjort i valet mellom overbevisningen og eit liv. Og ikkje minst - kor onde vi menneske er, når vi meiner andre har feil og skal reinske ut vranglæra. Når vi har makt til å trykke andre ned.

Eksisterte Gud overhodet? Om han ikke gjorde det, hvor latterlig var det vel ikke da å ha kastet bort et halvt liv på å krysse havene for å så et lite frø på den ufruktbare øya? Hvor latterlig var ikke livet til den enøyde mannen som ble halshogd til sikadesang på høylus dag? 

 Boka er filma, sist i 2017 av Martin Scorsese (Silence)

Shusaku Endo (1923-1996) var japanar og katolikk. Han tilhøyrte to ulike verdnar og såg begge frå utsida. Som katolikk tilhøyrte han ein svært liten minoritet i Japan. I Japan blei japanarar som tilhøyrte vestlege religionar sett på med skepsis under andre verdskrigen. Og i det kristne Europa, var han heller ikkje ein av oss. 

Denne boka vil sitte i meg lenge.
--
Tittel: Taushet
Forfattar: Shusaku Endo (Japan)
År: 2019 (original: 1966)
Forlag: SolumBokvennen