Narcissus blir bare seg selv. Ekko blir bare de andre. Narcissus blir "noen". Ekko blir "ingen". En lukket sirkel. En tvangsmessig gjentagelse.
Vi er i Silicon Valley, eller gudenes dal som Lindgren kallar staden. Vi får med oss oppstarten. Idealistar som startar facebook, twitter, instagram.. Idealister burde kanskje stå med hermeteikn for det er folk her som satsar millionar, etter kvar mykje meir enn det. Dei veit kor dei vil. Og vi er varen. Forfattaren bruker uttykket "disrupsjon" som tyder å radbrekke, å rive opp de gamle systema med rota. "Vi går rett på, same ka vi støyter på".
Vi møter Peter Thiel. Mannen som skapte PayPal og som tidleg satsar økonomisk på facebook og på Silicon Valley. Han har ikkje tru på demokratiet, men på kapitalismen. Den frie kapitalismen. Koblinga hans til Trump, til tryggleikssystema i USA med meir, er skremmande å lese om. Han ser seg meir og meir som ein gud og skal frysast ned når han døyr for han trur ikkje på døden. Ein mann som opptar forfattaren. Og som skremmer meg.
Disse 47 milliarder selfiene, det er som om vi leter etter noe. Finnes jeg, er jeg viktig? hvem er jeg? Så mange selfies, så få svar
A. Toulmouche (1829-1880) |
Oppmerksomhetsøkonomien. Å kjenne seg som ingen, å kjenne seg som nokon. Dei unge sitt skjøre sjølvbilete blir milliardindustri. Influensarane, smittebærarane, som sel seg sjølv som ei vare. Modellane som blir forma til noko ingen er fødd som. Ikkje kvit/ ikkje svart, sørasiatiske augebryn, europeisk nase, litt afroamerikansk preg over leppene, kinn inspirert frå Midtausten...
Silicon Valley sel varen, meg. Reklamen er tilpassa meg. Eg hamnar i eit ekkokammer og får stadfesta synet mitt på verda. Andre får stadfeste sitt.
Vi mimer kvarandre heile livet. Vi er ein del av den andre. I følge Pankaj Mishra starta det vanskelege ved den franske revolusjonen og "alle menneske er fødd frie og like". For kva er likskap? Likeverd eller identifikasjon? Det mimetiske begjæret er ikkje i stand til å skilje desse to, det vil bare ha det som dei andre har.
Eg blei ikkje ferdig med boka, sjølv om hadde lese ho ut. Eg tar meg i å bla og lese om igjen ulike sider. Forfattaren er innom skjønnlitteratur, myter, faglitteratur og flettar dette levande og lett saman. At boka fekk Brageprisen for årets beste sakprosabok, forstår eg godt.
Eg tilrår.
Lena Lindgren er politisk kommentator i Morgenbladet. Dette er den første boka ho har gitt ut.
Narcissus dør, fanget i sitt eget speilbilde. Ekko overlever, men bare som en refleksjon av andre