Kvifor skriv eg? Spør Patti Smith

 Eg skreiv for eit par dagar sidan at eg måtte ha med meg bøker som ikkje trengte djup konsentrajon på den reisa eg skulle på. Altså måtte eg legge igjen ei av dei eg las i.

Den boka som eg ikkje kunne ta med meg, ei heller lese kjapt gjennom dei siste sidene før eg drog, var Patti Smith si bok "Om å skrive".

Denne boka må lesast sakte og med både hjerne og hjarte. Ho stiller spørsmålet "Kvifor skriv eg?"
Vi får bli med henne frå den første setninga i boka:

På ein eller annan måte, medan eg leita etter noko anna, kom eg over......

Og så bygg ho vidare på tankane som kom i gang ut frå det ho fann. Vi blir kjent med korleis sinnet hennar fungerer. Vi går rundt i Paris. Møter både levande og døde. Ho grublar over det å drøyme. Ho fotograferer. Ho les. Ho ser film. Og så byrjar ho å skrive på toget frå Paris til Sète.

Lagnaden har ei hand, men er ikkje handa.

 Så får vi forteljinga. "Inderlegheit". Vi kjenner igjen brotstykke frå vandringa i sinnet til Patti Smith. Men vi er på isen saman med Eugenia. Vi er like einsame som henne. Like mykje på jakt etter kven vi er og drøymer om nærleik til andre. Vi blir glad med henne, kjenner det når ho blir pressa og forstår til slutt. Eller kanskje ikkje. Kanskje eg må lese det heile om igjen.

Kvalitetane som vil hjelpe deg gjennom livet, har du fått frå meg. Kvalitetane som vil gjere deg velkommen  i himmelen, frå mor di.

I siste del av boka grublar ho over kvifor ein er nøydd til å skrive. Kvifor set ein seg sjølv til side, kapslar seg inn og fordjupar seg i einsemda? Kor fann dei sin plass til å skrive? Ho blir invitert til familieheimen til Albert Camus. Kjenner skriveinspirasjon, men samstundes òg dette overmotet.

Det er den avgjerande krafta til eit einskild verk: eit kall til handling. Og eg blir, gong etter gong, overvelda av det overmotet at eg trur eg kan svare på det kallet.

Det er ikkje dilldall med Patti Smith. Ho er på vandring. Ofte aleine. Ho lyttar og ho ser innover. Vågar å vere annleis.
På slutten stiller ho spørsmåla: Kva er oppgåva? Kva er draumen? Kvifor skriv eg? Kvifor skriv vi? Og svarar.

Eg las sakte. Av og til bare nokre liner. Måtte stoppe og tenke. Veit at eg snart må lese ho på nytt for å ha med meg slutten når eg startar på første side.
--
Forfattar: Patti Smith
Tittel: Om å skrive (Devotion)
Utgitt: 2018
Forlag: Samlaget
Innb.